Muhasebenin temel amacı, işletmenin varlıkları ve kaynakları üzerinde farklılık oluşturan finansal nitelikteki ve para ile ifade edilebilen işlemlerle ilgili bilgileri, genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre belirli bir dönemde düzenlemek, kaydetmek, sınıflandırmak, özetlemek, analiz etmek ve sonuçta bu süreçle ilgili bilgileri raporlamaktır. Bu süreç sonunda elde edilen bilgiler, değerlendirmeler ve yorumlar yapılarak konunun ilgililerine aktarılır. Muhasebenin temel fonksiyonları yedi ana bölüme ayrılmaktadır:

Finansal bilgileri içeren belgeleri düzenleyerek bir araya getirir. Belgeleri oluş tarihlerine göre sıralar, derler ve en son muhasebe fişine bağlar. Muhasebe süreci belgeleme işlemi ile aktif hale gelir. Muhasebeye konu olan her bir mali durumdaki işlemin herhangi bir belgeye dayanması gerekmektedir. Günümüzde gelişen ticaret ve işlemler karşısında kaydetme işlemi gerçekleşmeden önce finansal belgeler tarihlerine göre sıralanmalıdır.

Kaydetme fonksiyonu, para ile ifade edilebilen finansal işlem ve bilgilerin düzenlendikten sonra muhasebe fişine kaydedilmesidir. Kaydetme fonksiyonu, muhasebe fişlerinin günlük defter olarak adlandırılan ve tüm işlemlerin izlendiği bu deftere yapılmasını ifade eder.

Kaydedilen belgelerin ifade ettiği bilgilerin bir anlam kazanması ancak o bilgilerin sınıflandırılması ile gerçekleşir. Bu sebepten dolayı bu bilgiler, büyük bir deftere aktarılır ve sınıflandırılır. Böylece bu bilgiler anlamlı ve faydalı hale gelir. Bununla birlikte sınıflandırma işlemi, düzenleme ve kaydetme fonksiyonunda oluşmuş olan yanlış ve hataların ortaya çıkarılmasını ve telafi edilmesini sağlayarak muhasebede tüm kontrolleri sağlar.

Düzenlenmiş, kaydedilmiş ve sınıflandırılmış bilgilerin işletme yetkililerine ve muhasebeye taraf olan kuruluşlara yararlı olabilmesi için özetlenmesi gerekir. Bu bilgilerin özetlenerek kişilere ve kuruluşlara sunulması durumunda, işletme hakkında özet durumlar ve sonuçların değerlendirilmesi daha kolay ve pratik hale gelir. Bu sebeple muhasebenin özetleme fonksiyonu, bilgileri kısaltarak ve özetleyerek mali tabloların hazırlanmasını kolaylaştırır.

Düzenlenerek kaydedilmiş ve sınıflandırılmış bilgilerin özetlenmesinin ardından, muhasebeye taraf olan kişi ve kurumlar tarafından kullanılabilmesi ve değerlendirilmesi, o bilgi üzerinde yapılacak analize bağlıdır. Günümüzde analiz fonksiyonu ile mali tablolar, satışların maliyeti, fon akım tablosu, nakit akım tablosu, kar ve zarar dağılımı gibi analiz tabloları elde edilir. Bu tablolar ile işletmelerin gelişimi, karlılığı, maliyet gibi unsurlar hakkında bilgi edinmek daha kolay hale gelir.

İşletme hakkında özet bilgilerden elde edilen analiz tabloları sonrasında, işletme hakkında verilecek kararların oluşması için yorumlama yapılması gerekmektedir. Yorumlama fonksiyonu, işletmenin yönetiminde olan kişilere karar verme sürecinde temel oluşturur. Bu fonksiyon, analiz tablolarının diğer işletmeler ile veya aynı işletmenin farklı dönemleri ile kıyaslanması yoluyla gerçekleştirilir.

Yorumlamanın ardından elde edilen bilgilerin muhasebenin yetkililerine rapor edilmesi gerekmektedir. Raporlama fonksiyonu, bir işletmenin düzenlenen, kaydedilen, sınıflandırılan bilgilerin özetlerinin incelenerek yorumlanması ile ortaya çıkan sonuçların kullanıcılarına aktarılmasını sağlar.

Muhasebe fonksiyonları, işletmelerin ve gelecekteki ilerlemelerinin doğru ve etkin yönetimi açısından oldukça önemlidir.